Thiết kế chiếu sáng nhà xưởng cần đảm bảo những tiêu chí gì?

Thiết kế chiếu sáng nhà xưởng cần phải đáp ứng các tiêu chuẩn chiếu sáng để đảm bảo năng suất lao động, bảo vệ sức khỏe đôi mắt, đảm bảo sự an toàn và khả năng chống cháy nổ. Vậy thiết kế chiếu sáng nhà xưởng là gì? Nên dùng loại đèn LED nhà xưởng nào để đảm bảo khả năng chiếu sáng hiệu quả và mang đến sự an toàn, ngăn chặn các nguy cơ xảy ra cháy nổ? Tất cả sẽ được Fawookidi giải đáp đầy đủ tại bài viết này.

Vai trò thiết kế chiếu sáng nhà xưởng?

Thiết kế chiếu sáng nhà xưởng là quá trình lên kế hoạch, chọn loại đèn, tính toán cường độ ánh sáng màu ánh sáng và xác định vị trí lắp đặt sẽ triển khai trong không gian làm việc của một nhà xưởng.

Mục tiêu của thiết kế chiếu sáng nhà xưởng là tạo ra một hệ thống chiếu sáng hiệu quả, giúp nâng cao năng suất lao động, đảm bảo các tiêu chuẩn an toàn chống cháy nổ, thân thiện với môi trường và tiết kiệm chi phí cho chủ đầu tư.

Thiết kế chiếu sáng nhà xưởng cần đảm bảo những tiêu chuẩn gì?

Để đáp ứng các tiêu chuẩn chiếu sáng nhà xưởng theo quy định của nhà nước, thiết kế chiếu sáng nhà xưởng cần phải đáp ứng các tiêu chuẩn sau:

• Thông tư 22/2016/BYT Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chiếu sáng – Mức cho phép chiếu sáng nơi làm việc.
• QCVN 09:2013/BXD Quy chuẩn về các công trình sử dụng năng lượng hiệu quả.
• QCVN-02-09/BNNPTNT Tiêu chuẩn quốc gia về chiếu sáng kho lạnh.
•  TC 13456:2022 Yêu cầu về thiết kế và lắp đặt hệ thống chiếu sáng sự cố và hướng dẫn thoát nạn theo tiêu chuẩn của Cục phòng cháy chữa cháy.

Ngoài ra khi thiết kế chiếu sáng nhà xưởng cần đáp ứng các yêu cầu sau:

• Đảm bảo chỉ số hoàn màu CRI của hệ thống đèn chiếu sáng phản ánh chân thật màu sắc của vật được chiếu sáng, đảm bảo không gian làm việc được chiếu sáng trên mọi bề mặt
• Thiết bị chiếu sáng phải có nhãn tiết kiệm, thân thiện và an toàn với môi trường. Các sản phẩm đèn LED có hiệu suất chiếu sáng cao, đáp ứng chất lượng và thích hợp với các không gian trong nhà xưởng. Đặc biệt đảm bảo an toàn chống cháy nổ  trong môi trường khắc nghiệt vẫn đảm bảo chiếu sáng tốt.
• Không gian được chiếu sáng không bị chói lóa.

Quy trình thiết kế chiếu sáng nhà xưởng

Quy trình thiết kế chiếu sáng nhà xưởng sẽ bao gồm các bước như sau:

• Bước 1: Phân tích nhu cầu, mục đích sử dụng

Bước đầu tiên khi thiết kế chiếu sáng nhà xưởng, người thiết kế sẽ phải xác định công việc sẽ được thực hiện trong nhà xưởng, đánh giá nhu cầu chiếu sáng của từng khu vực để chọn lựa loại đèn có công suất, kiểu dáng, độ rọi, chỉ số CRI phù hợp, hệ thống điều khiển….Ở bước này các bạn có thể tham khảo các thông số trong tiêu chuẩn quốc gia TCVN 7114-1: 2008 hoặc bảng tham khảo về tiêu chuẩn của độ rọi và độ chói trong nhà xưởng dưới đây.

• Bước 2: Xác định vị trí lắp đèn, hướng ánh sáng thực hiện bản vẽ trên phần mềm

Ở bước này tùy thuộc vào diện tích không gian và yêu cầu của công việc mà người thiết kế chiếu sáng nhà xưởng sẽ xác định vị trí lắp đặt, hướng chiếu sáng để đảm bảo ánh sáng đồng đều không bị đổ bóng…Trong bước này cũng cần tính toán để tận dụng ánh sáng tự nhiên bằng cách sử dụng cửa sổ, cửa kính hoặc hệ thống ô thoáng. Tất cả sẽ được thực hiện trên phần mềm để xác định từng khu vực cụ thể.

• Bước 3: Lựa chọn loại đèn có công suất phù hợp

Các loại đèn phổ biến hiện nay thường được dùng nhiều cho nhà xưởng đó là: đèn tube LED chống ẩm, đèn highbay, đèn pha LED, đèn sự cố khẩn cấp…Cách chọn công suất đèn sẽ dựa vào yêu cầu của từng vị trí và công suất chiếu sáng phù hợp. Dưới đây là bảng chiều cao và công suất lắp đặt, các bạn hãy tham khảo.

• Bước 4: Phân tích độ chói, ngăn ngừa hiện tượng flicker

Để đảm bảo năng suất lao động, bảo vệ sức khỏe công nhân ánh sáng tại nơi làm việc không được quá chói hoặc không có hiện tượng flicker ( ánh sáng nhấp nháy mà mắt thường không phân biệt được), điều này có thể gây ra các vấn đề thần kinh và gây hại cho mắt.

Tùy vào từng khu vực mà sử dụng bóng đèn LED chiếu sáng nhà xưởng có độ rọi phù hợp, ví dụ như sau: Khu vực kiểm tra chi tiết sản phẩm nên sử dụng bóng đèn có độ rọi 500lux; Khu vực sản xuất, làm việc nên có độ rọi từ 300lux; Khu vực nhà kho nên sử dụng bóng đèn LED có độ rọi trung bình là 100lux – 200lux.

• Bước 5: Lập kế hoạch bảo trì định kỳ

Khi hoàn thành thiết kế cần phải lên kế hoạch cho các hoạt động bảo trì định kỳ để đảm bảo hệ thống chiếu sáng luôn hoạt động hiệu quả.

• Bước 6: Đánh giá và kiểm tra hiệu suất

Thực hiện kiểm tra và đánh giá hiệu suất chiếu sáng nhà xưởng sau khi triển khai để đảm bảo đáp ứng đầy đủ các tiêu chí thiết kế và yêu cầu ánh sáng của nhà xưởng. Có phương án thay thế các sản phẩm không đáp ứng đủ hiệu suất chiếu sáng cần thiết.

Các phương pháp thiết kế chiếu sáng nhà xưởng phổ biến hiện nay

• Thiết kế chiếu sáng nhà xưởng bằng hệ số sử dụng Ksd

Đây là phương pháp thiết kế chiếu sáng chung mà các kỹ sư thiết kế thường sử dụng cho những nhà xưởng có diện tích chiếu sáng trên 10m2. Phương pháp này thường được sử dụng để tính toán cường độ chiếu sáng của một nguồn sáng cụ thể trong một không gian.

Để thiết kế chiếu sáng nhà xưởng theo phương pháp này các bạn thực hiện theo các bước như sau:

• Bước 1: Tính toán mức độ chiếu sáng, loại đèn sẽ dùng.
• Bước 2: Thu thập dữ liệu cho bảng sau

• Bước 3: Tính hệ số sử dụng = Tỉ lệ % của lumen của đèn phát ra cho đến bề mặt làm việc.
• Bước 4: Tính số bóng đèn cần dùng cho nhà xưởng theo công thức:

N = (E*A)/(F*UF*LLF)

Trong đó:

+ N: số lượng mối đèn.

+ E: Độ rọi trên bề mặt vị trí làm việc.

+ A: Diện tích nhà xưởng.

+ F: Tổng lượng quang thông.

+ UF:  Số lượng đèn ở vị trí cần lắp.

+ LLF: Hệ số ánh sáng bị thất thoát.

• Thiết kế chiếu sáng nhà xưởng theo phương pháp chiếu điểm

Đây là phương pháp thường dùng cho nhà xưởng cần độ rọi lớn như xưởng tiện cơ khí, khu kiểm tra sản phẩm…

Để thực hiện thiết kế chiếu sáng nhà xưởng theo phương pháp này các bạn cần xác định các thông số sau

• Độ rọi trên mặt phẳng ngang (Eng)
• Độ rọi trên mặt phẳng đứng (Eđ)
• Độ rọi trên mặt phẳng nghiêng (Engh)
• Thiết kế chiếu sáng nhà xưởng theo phương pháp gần chính xác

Xác định công suất trên một đơn vị diện tích (w/m2) * Diện tích sẽ tính được công suất tổng. Sau đó, xác định số đèn, độ treo cao, loại đèn,….

Tính công suất tổng sau đó chọn số đèn, công suất.

Chiếu sáng nhà xưởng thường dùng những loại đèn nào?

Để chiếu sáng nhà xưởng các loại đèn LED cần phải đáp ứng những những tiêu chí sau:

Hiệu suất phát quang

• Hiệu suất chiếu sáng được biến đến là hiệu suất phát quang của một thiết bị đèn led. Hiệu suất phát quang được đo bằng tỉ số giữa quang thông cùng với công suất tiêu thụ của loại đèn led đó.
• Hiệu suất phát quang được kí hiệu là lumen/w (lm/w).
• Với không gian nhà xưởng lựa chọn đèn led có hiệu suất phát quang dao động từ 100 – 150 lm/w được đánh giá phù hợp.
• Khi đèn led có hiệu suất phát quang càng cao thì hệ số quang thông càng lớn và tiết kiệm điện năng tốt.
• Chọn đèn led có hiệu suất phát quang cao để chiếu sáng tốt cho doanh nghiệp cũng như tiết kiệm chi phí điện.

Tốc độ suy giảm quang thông thấp

• Ngoài các yêu cầu về hệ số quang thông phù hợp, doanh nghiệp cũng cần chú ý đến độ suy giảm quang thông của đèn led.
• Độ suy giảm quang thông là chỉ số phát quang của ánh sáng bị giảm đi sau khi đến mốc tuổi thọ chiếu sáng.
• Ví dụ, đèn led có tuổi thọ là 50000 giờ, khi chiếu sáng đến thời điểm này quảng thông bị giảm xuống 10% thì đèn vẫn hoạt động tốt. Tuy nhiên, khi độ suy giảm lên tới 30% tức là đèn đã hết tuổi thọ.
• Do vậy, khi lắp đặt đèn led vào hệ thống chiếu sáng cần chú ý đến độ suy giảm quang thông của đèn để chọn được đèn chất lượng cao.

Khả năng tiết kiệm điện

• Sử dụng đèn led nhà xưởng tiết kiệm điện luôn là yêu cầu được đặt ra của mỗi doanh nghiệp.
• Trong các thiết bị chiếu sáng hiện nay, đèn led được đánh giá có khả năng tiết kiệm điện tốt hơn từ 2, 3 lần so với các loại đèn huỳnh quang, đèn compact hay đèn halogen.

Độ rọi sáng

• Độ rọi là lượng ánh sáng chiếu trên 1m2 nhà xưởng. Độ rọi được tính bằng độ quang thông chia cho 1m2. C
• Hệ thống chiếu sáng có độ rọi hợp lý sẽ giúp hiệu suất lao động tăng, chất lượng sản phẩm được đảm bảo
• Độ rọi càng cao sẽ làm giảm tỷ lệ gây nhức mỏi mắt cho người lao động.

Hiện nay đèn LED chính là sản phẩm đáp ứng được mọi điều kiện khi thiết kế chiếu sáng nhà xưởng. Dưới đây là một số dòng sản phẩm nổi bật nhất.

• Đèn LED Tube: Dòng sản phẩm này thường sử dụng cho các xưởng giày da, may mặc, cơ sở chế biến thủy hải sản
• Đèn Panel: Dòng đèn này thường sử dụng cho khu văn phòng, khu kiểm tra chất lượng sản phẩm.
• Đèn highbay chống cháy nổ: Chuyên dùng cho các xưởng hóa chất, luyện kim, đông lạnh…
• Đèn LED pha: Dòng sản phẩm này thường dùng cho các khu vực như sân bãi tập kết hàng hóa, khu vực sản xuất….

Hướng dẫn thiết kế chiếu sáng xưởng cơ khí

Dưới đây là một số chia sẻ về cách chọn đèn LED chiếu sáng xưởng cơ khí, các bạn hãy tham khảo.

• Với nhà máy, nhà xưởng có chiều cao thấp và mái dạng phẳng (trần bê tông hay có la phông) thì nên chọn loại đèn lowbay, âm trần, hoặc ốp nổi dạng canopy có công suất vừa phải.
• Với nhà xưởng có mái cao vừa phải thì có thể dùng đèn dạng high bay hoặc dạng UFO với góc chiếu rộng 90-120 độ treo thả từ trên mái nhà xưởng.
• Với nhà máy, nhà xưởng có mái rất cao (trên 12m) thì có thể dùng đèn high bay, đèn UFO hay đèn chuyên dụng khác có góc phân bố ánh sáng hẹp từ 45 đến 90 độ bắt treo thả bằng cáp hoặc ống thép.
• Với nhà xưởng có mái cao, có cầu trục vận hành thường xuyên gây khuất đường chiếu sáng từ trên xuống và có sự rung lắc thì nên chọn loại đèn pha gắn ở vách tường hay cột nhà xưởng chiếu hắt ra.

Lưu ý: Việc thiết kế chiếu sáng xưởng cơ khí tốt nhất nên được thực hiện trên phần mềm mô phỏng chiếu sáng, quy khách nên liên hệ với các đơn vị thiết kế chiếu sáng để được tư vấn cụ thể.

Đơn vị thiết kế chiếu sáng nhà xưởng uy tín chuyên nghiệp

Những lo lắng của chủ đầu tư khi muốn đơn vị thiết kế chiếu sáng nhà xưởng đó là:

• Không tìm được nhà cung cấp đồng bộ, lo ngại khi xảy ra sự cố và bảo hành.
• Lo ngại về vấn đề an toàn về điện.
• Lo ngại về chi phí vận hành cao.
• Nhiều nhà xưởng có đặc thù cao (như nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp; dải điện áp hoạt động không ổn định,…) cần có sản phẩm phù hơp đáp ứng được nhu cầu.
• Một số khu vực ít người qua lại nhưng vẫn cần giám sát (qua camera) hay dây chuyền không có người, cần điều khiển tự động giảm ánh sáng khi không có hoạt động.
• Lo lắng đảm đảm bảo TCVN/QCVN về chiếu sáng

Fawookidi là công ty chuyên sản xuất và cung cấp các dòng đèn LED chiếu sáng nhà xưởng chất lượng cao. Ngoài ra công ty còn là đơn vị có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực thiết kế chiếu sáng cho các công trình như: tòa nhà trung tâm thương mại, khách sạn, cầu đường, nhà xưởng, khu nghỉ dưỡng….

Lựa chọn Fawookidi là nhà thiết kế và cung cấp vật tư chiếu sáng nhà xưởng chính là lựa chọn sáng suốt nhất, giúp chủ đầu tư tiết kiệm chi phí, đảm bảo không gian được chiếu sáng đầy đủ theo đúng các tiêu chuẩn và quy định.

Fawookidi cam kết các sản phẩm đèn chiếu sáng nhà xưởng đều được thiết kế trên dây chuyền hiện đại, độ bền cao, bảo hành dài hạn.

Với kinh nghiệm hơn 15 năm trong lĩnh vực sản xuất đèn LED và thiết kế chiếu sáng nhà xưởng, Fawookidi đã từng là đối tác cung cấp đèn chiếu sáng cho rất nhiều thương hiệu nổi tiếng như: Ecopark, FPT, Rongxin Electronic, Sun group, Coteccons, Eurowindow…Đến với chúng tôi các bạn hoàn toàn yên tâm về chất lượng sản phẩm cũng như giá thành tốt nhất trên thị trường.